Pismo KIGM i PISIL do szefa KAS.

Gdynia, dnia 16 stycznia 2024 r.

Krajowa Izba Gospodarki Morskiej                                 
Polska Izba Spedycji i Logistyki

Pan Marcin Łoboda
Sekretarz Stanu
Szef Krajowej Administracji Skarbowej
Ministerstwo Finansów

Szanowny Panie Ministrze,

zwracamy się z uprzejmą prośbą o pilne rozwiązanie problemu braków kadrowych w Służbie Celno-Skarbowej wykonującej istotne zadania, w tym związane z bezpieczeństwem państwa w Porcie Gdańsk i w Porcie Gdynia, czyli w polskich portach morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej.

Służbę Celno-Skarbową tworzą profesjonalni i skuteczni funkcjonariusze, którzy realizują w portach morskich różne zadania wymagające specjalistycznej wiedzy, odpowiedniego przygotowania oraz znajomości procedur i skuteczności operacyjnej. Sprawna Służba Celno-Skarbowej przyczynia się do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania portów morskich w szczególności w zakresie bezpieczeństwa. Zakres odpowiedzialności Służby Celno-Skarbowej związany jest z kontrolą morskiego obrotu towarowego w polskich portach morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, które obsługują statki morskie eksploatowane w żegludze międzynarodowej, a tym samym ściśle wiąże się ze zwalczaniem potencjalnych nadużyć polegających m.in. na wprowadzaniu towarów z pominięciem należności celnych lub z naruszeniem zakazów i ograniczeń z wykorzystaniem morskich statków handlowych, lub w przesyłkach skonteneryzowanych przewożących towary z portów wysokiego ryzyka. Cyfrowe zmiany funkcjonowania Służby Celno-Skarbowej wpłynęły na wzrost zaufania zarówno do zdolności przeładunkowych naszych portów, jak i sprawnego procedowania odpraw celnych przez naszą administrację. W rezultacie wydatnie poprawiły się nie tylko statystyki przeładunkowe, ale również wzrosły pobierane w naszych portach należności celno-podatkowe zasilające Skarb Państwa.

Niniejsze wystąpienie spowodowane jest uzasadnionym niepokojem wynikającym z obserwowanego od kilku lat, postępującego z coraz większą intensywnością, problemu braków kadrowych Służby Celno-Skarbowej wykonującej zadania w portach morskich. Odejścia funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej na wcześniejsze emerytury spowodowały konieczność kształcenia nowych kadr. Zajmują się tym doświadczeni funkcjonariusze w czasie wykonywania swoich obowiązków związanych z bieżącą obsługą bardzo specyficznego procesu logistycznego jakim jest transport morski - procesu, w którym w jednym czasie, po wejściu statku do portu, w Oddziale Celnym potrafi się pojawić nawet kilkaset zgłoszeń celnych. Jest to praktyka niespotykana na innych przejściach granicznych. Należy przy tym podkreślić, że właściciele towarów, importerzy liczą na szybką i sprawną odprawę w czasie nie dłuższym niż 24 godziny.

Inne ograniczenia wynikają z coraz większej liczby nowych obowiązków nakładanych na funkcjonariuszy bezpośrednio zaangażowanych w odprawy celne na granicy Unii Europejskiej, w konsekwencji kolejnych pakietów sankcji związanych z wojną w Ukrainie, zmian w procedowaniu wywozu wymuszonych przepisami Unijnego Kodeksu Celnego (m.in. odejściem od procedury uproszczonej w wywozie, w zakresie w jakim stosowana była tej pory). Dodatkowo w Urzędzie Celno-Skarbowym w Gdyni występują następujące czynniki: zwiększony obrót ładunków masowych i skonteneryzowanych związany z wojną w Ukrainie; planowane otwarcie w 2025 r. kolejnego terminala kontenerowego Baltic HUB; rozbudowa zdolności przeładunkowych pozostałych terminali i rozwój przyportowych centrów logistycznych w Gdańsku i Gdyni.

Wszystkie te okoliczności spowodują zwiększenie obrotu towarowego, na który powinna być przygotowana również Służba Celno-Skarbowa. Już dzisiaj odczuwamy pogłębiające się braki kadrowe i obawiamy się, że ta zwiększająca się masa towarowa nie zostanie sprawnie obsłużona przez dotychczasową obsadę kadrową Urzędu Celno-Skarbowego w Gdyni. W ten sposób zaprzepaszczony zostanie wysiłek inwestycyjny i zagrożone będą dochody Skarbu Państwa z tytułu należności celno-podatkowych oraz podatków uiszczanych przez porty i branżę logistyczną. Prosimy zwrócić uwagę, że zgodnie z wyliczeniami Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 2018 r. te wpływy wyniosły ok. 40 mld zł. Z najnowszych danych wynika, że w 2023 r. mają one już wynieść ok. 58 mld zł.

Ponadto, Port Gdynia i Port Gdańsk muszą stawiać czoła konkurencji ze strony największych europejskich portów Morza Północnego, oraz dynamicznie rozwijających się portów adriatyckich, jak Koper i wkrótce port w Kłajpedzie, który istotnie wzmocni swoją pozycję przez oddanie do eksploatacji Via Carpatia i Balic Rail.

W związku z powyższym zwracamy się z prośbą o pilne rozwiązanie bieżącego problemu braków kadrowych Służby Celno-Skarbowej oraz opracowanie planu jej rozwoju przez wzmocnienie kadr, skoordynowanego z planami rozwoju naszych portów, tak aby zabezpieczyć rozwój polskiej gospodarki morskiej, portów morskich oraz tranzyt przez polskie porty morskie, przede wszystkim w interesie Skarbu Państwa.

Z wyrazami szacunku

Krajowa Izba Gospodarki Morskiej                                 Polska Izba Spedycji i Logistyki
Rafał Machowiak                                                           Marek Tarczyński
Sekretarz Generalny KIGM                                             Przewodniczący Rady PISIL

• poprz.
• nast.